Skip to main content

ΛΙΓΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΔΕΝ ΕΒΛΑΨΕ ΠΟΤΕ ΚΑΝΕΝΑΝ!

 Ζούμε σε έναν κόσμο αρκετά προβλέψιμο... με την τεχνολογία που υπάρχει στη διάθεση μας μπορούμε να προβλέψουμε τον καιρό, να βρούμε πληροφορίες σχεδόν για τα πάντα σε πολύ μικρό διάστημα χρόνου, να επικοινωνήσουμε με ανθρώπους που βρίσκονται στην άλλη άκρη της υφηλίου με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπολογιστή μας.   

Παρόλα τα παραπάνω όμως μικρό έλεγχο έχουμε πάνω στα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή μας. Μπορούμε μόνο να ελέγξουμε τις αντιδράσεις μας και το τι νιώθουμε σε σχέση με αυτά που συμβαίνουν στη ζωή μας. Αυτό ήταν και ο πυρήνας του  βασικού ερωτήματος των Στωικών φιλοσόφων: πως μπορούμε να ζήσουμε μια γαλήνια και ευτυχισμένη ζωή σε έναν κόσμο άστατο, απρόβλεπτο και κάποιες φορές εχθρικό; Και πως μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε την ταλαιπωρία και τα βάσανα μας εξαιτίας καταστάσεων στις οποίες δεν έχουμε λόγο αλλά μόνο μερίδιο στα δεινά που αυτές δημιουργούν; Πως μπορούμε να ζήσουμε κατανοώντας βαθιά και επί της ουσίας ότι δεν ελέγχουμε την απώλεια, τον πόνο, το φόβο, τη θνητότητα μας; Πως μπορούμε να παραμένουμε αλώβητοι ή έστω με μικρές απώλειες από την αποτυχία αλλά και την επιτυχία; Εύστοχα το συνοψίζει στο έργο του ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος όταν λέει «Έχεις εξουσία μόνο πάνω στο νου σου όχι στα εξωτερικά γεγονότα. Κατανόησε αυτό και θα βρεις τη δύναμη να ζήσεις.» Ο Στωικισμός μπορεί να εφαρμοστεί σε εποχές αλλαγής, προκλήσεων αλλά και επιτυχίας.

Παρακάτω φαίνονται κάποιες βασικές αρχές της Στωικής Φιλοσοφίας...

1. Αποδεχτείτε ότι τα περισσότερα πράγματα στη ζωή βρίσκονται πέρα από τον έλεγχο σας....είναι στο χέρι σας να διακρίνετε ποιά εξαρτώνται από εσάς και ποιά όχι και στη συνέχεια να εστιαστείτε σε αυτά που είναι στον έλεγχο σας- συνήθως αυτά είναι όσα σχετίζονται με τον εαυτό μας, τα αισθήματα μας, τις αντιδράσεις μας και τον εσωτερικό μας μονόλογο, τις εκδοχές και τις ερμηνείες μας για τα γεγονότα- διαλέγουμε ποιές θα πούμε και θα ξαναπούμε στον εαυτό μας – ας προσέξουμε ποιά «κασέτα» έχει το κασετοφωνάκι μας, πόσο ανησυχούμε για κάτι που δε λύνεται και πόσο για κάτι που λύνεται..

2. Είμαστε οι μόνοι υπεύθυνοι για τις σκέψεις και τις αντιδράσεις μας...ναι υπάρχουν  σ’αυτό πολλές αντιρρήσεις κυρίως όταν οι σκέψεις μας δεν είναι και « πρώτης ποιότητας» πάντα φταίει κάποιος άλλος, κάποιος μοχθηρός και αντιπαθής που πέρασε με κόκκινο και σας τράκαρε και «σας έκανε» να θρηνείτε και να οδύρεστε και να εύχεστε ποτέ να μην είχε βρεθεί στο δρόμο σας...ε τι να κάνουμε η ζωή είχε άλλη άποψη φίλες και φίλοι...θρήνος, μνησικακία, αγάπη, συγχώρεση, ελπίδα εσείς επιλέγετε τι θα βιώσετε ....

3. Βρείτε το εσωτερικό σας καταφύγιο....Ο Μάρκος Αυρήλιος που έγραψε τα περισσότερα έργα του σε μια σκηνή στα πεδία των μαχών υποστήριζε ότι ο άνθρωπος πρέπει να έχει ένα εσωτερικό καταφύγιο, ένα σημείο γαλήνης και ηρεμίας στο οποίο να είναι απόλυτα προστατευμένος από τα εξωτερικά συμβάντα και στο οποίο πρέπει να αποσύρεται για να ανασυντάσεται και να μπορεί να ζήσει ανταποκρινόμενος στα δρώμενα της ζωής του με συγκροτημένο τρόπο ώστε να έχει καλύτερη καθημερινότητα και υγεία . Αργήσατε στη δουλειά, τα παιδιά είναι με πυρετό, η πεθερά σας επιμένει να πάτε για Σαββατοκύριακο στο χωριό, ο μισθός δεν μπήκε στο λογαριασμό σας και η Τράπεζα σας τηλεφωνεί κάθε μέρα. Θα βγει κάτι αν  υστεριάσετε, κυρήξετε «τζιχάντ» στην Τράπεζα και την πεθερά σας, δεν μπορείτε να φροντίσετε τα παιδιά και μαλώσετε με το αφεντικό σας; Θα είναι καλύτερα αν κρατήσετε την ψυχραιμία σας και φροντίσετε να μην αρρωστήσετε από καμία από τις παραπάνω συνθήκες ώστε να μπορείτε να φροντίσετε τον εαυτό σας, τις σχέσεις σας με τους άλλους και τα παιδιά σας ; Ακόμα και αν τα γεγονότα είναι απανωτά ή σας πετυχαίνουν «ανοχύρωτους» οχυρωθείτε το συντομότερο δυνατό για να αναλάβετε δυνάμεις, πρωτοβουλίες και να ανασυγκροτηθείτε...  

4. Η ζωή είναι με το μέρος μας....το υποστήριξε ο Μάρκος Αυρήλιος στο έργο του και είναι καλό να το θυμόμαστε κυρίως όταν περνάμε δύσκολα. Η αληθινή κατανόηση και ευδαιμονία προκύπτουν όταν υποδεχόμαστε και αποδεχόμαστε  το ο, τιδήποτε συμβαίνει χωρίς φόρτιση και ένταση- είναι πιο εύκολο να το γράφεις παρά να το κάνεις ας το πούμε και αυτό- αλλά ας θυμηθούμε ότι  υπάρχουν και τα βιοαναδρασικά πρωτόκολλα και οι τεχνικές για να μας εκπαιδεύουν και να μας προσφέρουν δεξιότητες χρήσιμες στην καθημερινή επιβίωση στα στρεσσογόνα περιβάλλοντα και να μας βοηθούν να προχωρούμε αντί να «κολλάμε» στο γιατί σ’εμένα; Ναι το ερώτημα αναπόφευκτα θα τεθεί αλλά να τεθεί μία φορά όχι 10001!

5. Μην περιμένετε ΤΙΠΟΤΑ από τους άλλους... δε θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους γιατί εσείς θεωρείτε ότι πρέπει να ζήσουν «κάπως» που να σας ευχαριστεί ή τέλος πάντων να μην σας ενοχλεί...έχουν τα δικά τους θέματα να λύσουν και ανάλογα με τα δικά τους «θέλω» και τα δικά τους «πρέπει» να «ανακαινίσουν» τα δικά τους γνωστικά οικοδομήματα- εκείνα τα σύνολα των πεποιθήσεων που έχει ο καθένας και συνήθως- εκτός αν είναι σε μεγάλη ετοιμότητα ή/και σε μεγάλα κέφια- του δυσκολεύουν απίστευτα τη ζωή!  

6. Δράστε....το εμπόδιο στην ενέργεια προάγει την ενέργεια έγραψε ο Μάρκος Αυρήλιος. Ο Στωικισμός είναι μια πρακτική φιλοσοφία που τονίζει τη σπουδαιότητα της προσωπικής ευθύνης και της δράσης. Είναι μια φιλοσοφία πραγματισμού και αποδοχής, εντιμότητας προς τον εαυτό μας και ψύχραιμης ηρεμίας και κατανόησης προς τους άλλους.    Χωρίς προσδοκίες με εστίαση στο ρεαλιστικό παρόν  και με εντιμότητα προς τον εαυτό μπορεί κανείς να ζήσει μια γλυκιά ζωή….