ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΣΟΥ;
ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΣΟΥ;
Ο Πιραντέλο έλεγε "έτσι είναι αν έτσι νομίζετε". Πολύ συχνά όμως συμβαίνει τα πράγματα να είναι τελείως διαφορετικά από ό,τι νομίζουμε. Γιατί αυτό ακριβώς που νομίζουμε είναι αποτέλεσμα μιας γνωστικής διαδικασίας που μπορεί να είναι μόνο εμπειρική, αλλά να μην έχει διερευνηθεί επιστημονικά.
Ο γνωστικός κύκλος περιλαμβάνει τα εξής στάδια.
1. Μαζεύεις γνωστικό υλικό, δηλαδή πληροφορίες, γνώμες και απόψεις.
2. Κάνεις συνδυασμό με τη δική σου μικρή ή μεγάλη εμπειρία σε σχέση με το θέμα
3. Βγάζεις το δικό σου συμπέρασμα για κάποιο γεγονός
4. Θεμελιώνεις μια άποψη, μια πεποίθηση ή ένα πιστεύω για το συγκεκριμένο θέμα. Στη συνέχεια όλες σου οι πράξεις, κάθε σου συμπεριφορά σε σχέση με αυτό το θέμα βασίζεται στη συγκεκριμένη σου πεποίθηση.
Αν τώρα αυτή η πεποίθηση σου αφορά το πως λειτουργούν οι δορυφόροι, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αν είναι σωστή ή λάθος. Αν όμως η πεποίθηση σου αφορά το πως λειτουργεί ο οργανισμός σου, τότε έχει πολύ μεγάλη σημασία, η πεποίθηση να είναι σωστά και επιστημονικά τεκμηριωμένη. Διότι ο,τιδήποτε βασίσεις σε μία λανθασμένη ως πρός τον εαυτό σου πεποίθηση, θα είναι αναποτελεσματικό και ίσως επικίνδυνο. Αν η προσωπική σου τραυματική εμπειρία, από κάποιες κακές στιγμές του παρελθόντος, συνδυαστεί με τις διαπιστώσεις ενός απορριπτικού ή έστω όχι υποστηρικτικού περιβάλλοντος, τότε μπορεί να έχεις την πεποίθηση ότι τα όρια και οι δυνατότητες σου είναι πολύ μικρότερα από ό,τι πραγματικά είναι. Τότε υποτιμάς τον εαυτό σου.
Μπορεί να συμβεί και το αντίθετο, με αποτέλεσμα να υπερεκτιμάς τις δυνατότητες σου και τα όρια σου, πράγμα που μπορεί να γίνει επικίνδυνο σε ορισμένες περιπτώσεις. Το σημαντικό είναι να έχεις πραγματική και ρεαλιστική εικόνα του εαυτού σου. Άλλωστε το να έχεις πραγματική εικόνα για τα γεγονότα, είναι σημαντικότατο για κάθε ενέργεια σου. Χρειάζεσαι πραγματική εικόνα για τα οικονομικά της εταιρείας σου, για να πάρεις αποφάσεις για το μέλλον. Χρειάζεσαι πραγματική εικόνα για τη συνεργατικότητα και τις εργασιακές σχέσεις της ομάδας σου, για να κάνεις παρεμβάσεις με στόχο την βελτίωση της απόδοσης. Χρειάζεσαι πραγματική εικόνα του ανταγωνισμού για να μπορέσεις να χαράξεις στρατηγικές για τη δική σου πορεία. Ψάχνοντας θα δεις ότι όλα βασίζονται στην πραγματική εικόνα. Και η πραγματική εικόνα βασίζεται στη σωστή και τεκμηριωμένη πληροφόρηση.
Κάθε πεποίθηση για τον εαυτό σου και τις δυνατότητες σου χρειάζεται σωστή και τεκμηριωμένη πληροφόρηση. Την γενική και θεωρητική πληροφόρηση και τη σωστή επιστημονική βάση θα τη δώσει ο ειδικός. Την ειδική όμως πληροφόρηση για τον τρόπο που λειτουργείς, δρας και αντιδράς στις καθημερινές συνθήκες θα την δώσει ο ίδιος σου ο εαυτός. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι στρεσογόνες συνθήκες, διότι εκεί φαίνεται πιο ξεκάθαρα ο τρόπος αντίδρασης σου, αφού βρίσκεσαι σε κατάσταση συναγερμού, που απαιτεί άμεσα λύσεις, διορθώσεις και προσαρμογές. Σε αυτή τη φάση, εκτός από τον ειδικό επιστήμονα, χρειάζεσαι και ειδικά μηχανήματα, διότι η πληροφόριση πρέπει να είναι αντικειμενική. Έτσι μαζεύεις τις πληροφορίες που είναι το feedback που παίρνεις από τον ίδιο σου τον εαυτό. Γνωρίζεις αντικειμενικά τον εαυτό σου. Εδώ συνήθως υπάρχουν μεγάλες εκπλήξεις. Συχνά, κατά την εκπαίδευση, μου λένε «αυτό δεν με αγχώνει καθόλου, ενώ νόμιζα ότι είναι το μεγαλύτερο άγχος μου» ή «δεν το περίμενα ότι αυτό με στρεσάρει τόσο, νόμιζα ότι το είχα ξεπεράσει».
Ακριβώς αυτή η αντικειμενική πληροφόρηση είναι ό,τι πολυτιμότερο για σένα, για να λειτουργήσεις καλλίτερα και πιο αποτελεσματικά. Έτσι, μπορεί να ανακαλύψεις ένα ταλέντο σου, που ποτέ δεν θα το ανακάλυπτες αν δεν είχες αυτή τη συναρπαστική "συνομιλία" με τον εαυτό σου. Το σημαντικότερο είναι οτι παύεις προοδευτικά να πιστεύεις κάποια μειονεκτικά πράγματα για σένα, που καθόριζαν αρνητικά τη ζωή σου και σε πήγαιναν στη πλευρά των χαμένων. Τώρα ξέρεις τις πραγματικές δυνατότητες σου και τι μπορείς να καταφέρεις. Αποκτάς αυτοπεποίθηση, γίνεσαι πιο αποτελεσματικός, πιο σίγουρος, πιο δημιουργικός. Κι αυτό, όχι γιατί το είπε κάποιος, που τελικά μπορεί να μη σε πείθει, γιατί έρχεται σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα αρνητική πεποίθηση σου, αλλά γιατί σου το βεβαιώνει ο ίδιος σου ο εαυτός.
Ο ίδιος σου ο εαυτός είναι που αλλάζει τη λανθασμένη σου πεποίθηση και σου δείχνει την πραγματική του εικόνα. Ενα απλό παράδειγμα, είναι αυτό με τα κρύα και ιδρωμένα χέρια. Η συνηθισμένη πεποίθηση είναι: «Αυτό είναι έτσι γιατρέ μου, από τότε που ήμουν μαθήτρια και συνεχώς επιδεινώνεται. Αλλά δε βαριέσαι, κρύα χέρια ζεστή καρδιά. Όταν είμαι πιεσμένη όμως, παγώνουν τελείως τα χέρια μου και ζητάω άδεια για να συνέλθω. Γι αυτό, ενώ είμαι πολύ καλή, δεν μπόρεσα να πάρω τη θέση της ιδιαιτέρας του γενικού, που τόσο πολύ ήθελα». Δεν είναι κακό να χρυσώνεις το χάπι σε αυτή την περίπτωση, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι αυτό το πρόβλημα οφείλεται στο στρες. Εμφανίστηκε στην περίοδο των εξετάσεων με το μεγάλο άγχος και η λανθασμένη πεποίθηση είναι ότι δεν αλλάζει ή ότι είναι ένα μειονέκτημα, που πρέπει να το πάρεις απόφαση ότι θα σε ακολουθεί πάντα και θα καθορίζει τη ζωή σου.
Το σωστό είναι ότι με τη βιοανάδραση αυτό αλλάζει τελείως, φυσιολογικοποιείται η κατάσταση και η θέση της ιδιαιτέρας του γενικού είναι πλέον ένας εφικτός στόχος. Γιατί, πολύ συχνά, τα πράγματα δεν είναι έτσι, επειδή έτσι νομίζαμε.
-Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ"
